Seçtiğiniz kompozisyona bakış açınıza göre deseninizi kaç kaçış noktalı çizeceğinizi ve hava perspektifini nasıl kullanacağınızı belirleyiniz. Perspektif kurallarına ve oranlara dikkat ederek kompozisyonu, kâğıt yüzeyine aktarınız.
Işığın geliş yönüne göre açık, orta, koyu çizgi ve leke değerleriyle kompozisyonun desenini çiziniz. Desenin elemanlarını kullanırken hava perspektifi kurallarını uygulayarak her plan için farklı leke değerleri kullanmaya çalışınız.
İç mekânda birden fazla figürün yer aldığı imgesel bir kompozisyon tasarlayınız. Kompozisyonda derinliği güçlendirmek için mekânın pencere, kapı, merdiven gibi ögelerle başka mekânlara açılımını sağlamaya çalışınız. Kompozisyonda kullanacağınız figürlerin birinin önde diğerinin arkada yer almasını sağlayarak derinlik etkisini güçlendirebilirsiniz.
Kompozisyonunuzu kurgularken art arda planları hava perspektifiyle belirtmeye, figür-nesne-mekân ilişkisini kurmaya çalışınız. Çizimlerinizde çizgi ve hava perspektifi kurallarını uygulayarak derinlik etkisini güçlendiriniz. Tasarımınızda ışığın türüne, şiddetine ve yönüne dikkat edip açık, orta ve koyu değerleri kullanarak çiziminizi yapınız. Desenlerinizde birliğin, ritmin, dengenin ve hareketin oluşmasını sağlamaya çalışınız.
Desen çalışmalarında, iki boyuttan oluşan resim düzlemi üzerinde desenin eleman ve ilkeleri kullanılarak üç boyutluluk hissi oluşturulabilir. Bu etki için öncelikle çizgi ve leke elemanı kullanılarak formlar tanımlanır ve yüzeyden ayrılır. Bu süreç içerisinde varlıkların konumuna göre ön plandan arka plana doğru büyük-küçük ve belirli-belirsiz ilişkiler ile varlıklar arasındaki mesafe görünür kılınıp derinlik etkisi oluşturulabilir. Sanatçı, kompozisyonda derinliğin ne yöne doğru ve ne kadar olacağını kompozisyonun kurgusuna göre belirler. Derinliğin oluşturulmasında açık-koyu ve dikey-yatay zıtlıklarının kullanımı da sanatçının konuya bakış açısına ve yaratıcılığına bağlıdır. Caspar Andriaans van Wittel [Kespır Adriyan van Vitel (1653–1736)]’in çalışmasında, kent meydanını resimlerken üstten geniş açılı bir bakış seçtiği görülmektedir (Görsel 74). Geniş bir meydanın çevresinde yer alan binalarla kurgulanan kompozisyonda derinlik, üsten bakış ile hem merkeze doğru hem de geriye doğru oluşturulmuştur
Dikey formların kompozisyonun ortasında yer alması izleyicinin ilgisini merkeze doğru çekerek derinlik etkisini güçlendirmektedir. Kompozisyonun sağında ve solunda yer alan yatay formların resmin ortasına doğru ilerlemesi ve arka planda yer alan binalar arasında başka caddelere açılım ve ilerleme derinlik etkisini geriye doğru daha da güçlendirmiştir. Derinliğin yönü ve miktarı, ışığın yönüne ve şiddetine göre oluşan açık-koyu zıtlıklarla desteklenerek düz bir resim yüzeyi üzerinde derinliği güçlü ve geniş bir mekânın üç boyutlu algılanması sağlanmıştır. Resim düzleminde güçlü bir derinlik sadece varlıkların art arda sıralanmasıyla değil bir figüre ya da nesneye bakış açısıyla da oluşturulabilir. Sanzio Raffaello [Sanzyo Rafaello (1483–1520)]’nun modellere aşağıdan bakarak çizdiği deseninde belirsiz bir mekân ve figürler dışında başka varlıklar görülmemektedir. Buna rağmen kompozisyonda güçlü bir derinlik oluşmuştur. Gövdede oluşan kısaltım ve başın öne doğru eğilerek izleyiciyle iletişim kurması, figürde gökyüzüne doğru ilerleyen derinlikle görkemli bir etki oluşturmuştur.
